۲۷
به هر شکلی بودن،
چیست آن؟
(دوار و دوار می‌رویم، تمام ما، و همیشه باز می‌گردیم بدانجا)
اگر هیچ‌چیز تکاملی نداشت
بیش‌تر از صدف سخت دوکفه‌ای در لاک زمختش،
همان کفایت می‌کرد.

لاکِ زمخت‌ای نیست پوست من
خواه بگذرم یا توقف کنم
رساناهای آنی‌ در سراسر من‌است،
که احاطه می‌کنند هر شیی‌ را
و بی‌خسران از میان من‌اش هدایت می‌کنند.

من فقط می‌جنبم و می‌فشارم و
احساس می‌کنم با سرانگشتانم
و سرخوش‌ام.
لمس تن دیگری بر تن‌ام
نهایت طاقت من است.

Song of Myself, Section 27 —poem read by Sholeh Wolpe

Afterword

زمانی یک کارگردان تئاتر عراقی برایم تعریف کرد که در سفری به نیویورک مخصوصاً به مردم تنه می‌زده تا ببیند واکنش آن‌ها چیست. او متوجه شده بود که آمریکایی‌ها همیشه معذرت می‌خواهند ــ مشاهده‌ای که ممکن بود برای ویتمن جالب باشد چون او احتمالاً طلب بخشش نمی‌کرد و درعوض فرد غریبه را با در آغوش گرفتنش شگفت‌زده می‌کرد. سراینده‌ی مزامیر داوود چنین می‌خواند: «آی بچشید و ببینید که پروردگار خوب است.» ــ جمله‌ای آمرانه که ویتمن به شیوه‌ی خود در زبور خویشتن دموکراتیک دنبال کرده است؛ او «زندگی» را جایگزین «پروردگار» کرده است و در این بخش شعر چیزها را از طریق حس لامسه و با چشیدن طعم دنیا دیده است. او از هیچ‌کس پرهیز نمی‌کند.

مدتی نه چندان طولانی بعد از گفت‌وگویم با کارگردان عراقی به کردستان عراق سفر کردم و یک روز صبح وقتی با دوستی با ماشین از میان دره‌ای سرسبز از باران بهاری بیرون روستایی مابین دو رشته‌کوه سرسخت می‌گذشتیم، دوستم یک‌دفعه کوبید روی ترمز و از کنار چیزی رد شد که من اول فکر کردم تخته سنگی بزرگ است. بعد فهمیدم لاک‌پشتی است وسط جاده (که تا جایی که من می‌دانستم می‌توانست در عصر ویتمن متولد شده باشد) که سرش را به زور از لاکش بیرون آورده و هیچ اهمیتی به ترافیک نمی‌دهد، یا دست‌کم این‌طور به نظر می‌رسید. شاعر می‌گوید: «لاک زمخت‌ای نیست پوست من» و تمام حسّ‌های خود را به آواز ترجمه می‌کند. من و دوستم مدتی زل زدیم به آن موجود زیبا، قوم و خویش صدف سخت دوکفه [quahaug] و نرم‌تنان و درواقع همه‌ی اشکال حیات که هرکدام بخشی از کلّی است که ما همه از ازل بدان تعلق داشته‌ایم، بعد چون باید جایی می‌رفتیم به راه‌مان ادامه دادیم.

—CM

Question

بیش‌تر زبان‌ها مجموعه‌ای استعاره دارند که انسان‌ها را به صدف یا دیگر موجودات لاک‌دار تشبیه می‌کنند. در زبان انگلیسی وقتی کسی نمی‌خواهد صحبت کند می‌گوییم he has clammed up [در انگیسی clam به معنی صدف است، م.]، یا در مورد آدم خجالتی می‌گوییم she has retreated into her shell [در انگلیسی shell به معنی لاک است، م.] [برای هردو عبارت در فارسی می‌گوییم: «در لاک خود فرو رفته است.» م.] اهمیت چنین استعاره‌هایی چیست؟ آیا نظر ویتمن مبنی بر اینکه انسان‌ها در پوستی زندگی می‌کنند که همواره نسبت به دنیا حساس است با تجربه‌ی شما می‌خواند یا لاک‌های خیالی ما هم اهمیت خودشان را دارند؟