Önsöz

Son on bölüme girerken, Whitman, tıpkı final aryasına hazırlanan bir opera şarkıcısı gibi şiirin doruk noktası için sesini hazırlar. “Kalabalığın ortasında bir sestir” (“yığınların ortasında bir çağrıdır”) bu, etraftaki “insanların” (“ahalinin”) arasında yükselen bir sestir. Whitman, demokrasinin değişmez meselesi olan birey ile toplum, tekil ile çoğul, kendi deyimiyle “sıradan, ayrı insan” ile “yığın” arasındaki ilişkiyle daima ilgilenmiştir. Demokratik başarının sırrı, bir kişinin hakları ve herkesin hakları arasında gidip gelen vurgunun müzakeresinde yatar ve bu müzakere, başkalarıyla tam anlamıyla empati kurarken kendi ayrı, münferit kimliğimizi nasıl koruyabileceğimiz meselesiyle yakından bağlantılıdır. Whitman bu yüzden her zaman empatik benliği, yani kendisinde kültürün diğer bütün özneleri olabilme potansiyelini gören ve bireysel benliğinde ulusta görünür olan benliklerin tüm çeşitliliğini hissedebilen bir “Ben”i ön plana çıkarmıştır. Her birimizin pek çok farklı kimlikten, uyumsuz seslerden, değişken ruh hallerinden, çatışan fikirlerden oluşan bir kimlik, bir “Birleşik Devletler” olduğunu ima eder Whitman. Dolayısıyla sesinin hem koronun üzerine çıkıp hem de onunla ahenkli olduğunu, etrafını saran ve onu tanımlamaya katkıda bulunan “kalabalığa” (“yığınlara”) hitaben ve onlar adına konuştuğunu hayal eder ve kastettiği sadece “yakın arkadaşları” (“yakınları”) değil yabancılardır (onun “hane halkı / ev halkı” olmayan “insanlar / ahali”).
Whitman, tekrarladığı “her daim” (“daima”) ifadesiyle, şiir boyunca gözlemleyip yücelttiği minvalde bir bengi dönüş ve değişim duygusu yaratır: Yaşam sürüp gider, insanlar doğar ve ölür, gene de “her daim” (“daima”) aynı “yiyip içenler,” nesilden nesile sorulan ama yanıtlanamayan aynı “anlaşılmaz” (“amansız”) sorular, aynı kemirici arzular (“heveslerin, susayışların ruhu” / “tutkuyla kıvranan nefes”), aynı kötülük ve iyilik, aynı aşk, aynı ölüm vardır. Bütün hepsi, akıp giden aynı “yaşam sıvısıdır,” bir günden diğerine hem tamamen farklı (zira su tamamen değişmiştir) hem de aynı olan bir nehir gibi ilerler. “Kafam dönüyor boynumun üzerinde” (“Boynumun üzerinde bir o yana bir bu yana dönüyor başım”) der şair, sürekli odak ve yön değiştiren gözleri ve kulakları andıran dizeleriyle şiirin daima değişip kayan perspektifini yakalar.
Whitman, “Kendimin Şarkısı / Benliğimin Şarkısı”nın öncelikle kentsel bir şiir olduğunu bize yeniden hatırlatarak, çokluğun içinde tek olmak üzerine kusursuz dizeler sunar: “Burası şehir ve ben hemşerilerden biriyim” (“Kenttir bu, ben de bir kentli”) der; içlerinden biri olduğu “hemşerilerin” (“kentlilerin”) izlenimleri ve ilgileri kesişip örtüşür ve potansiyel olarak demokratik bir deneyim birliği ortaya çıkarır. Böylelikle şair, toplumdaki eşitsiz servet dağılımına karşı en güçlü itirazını sunar (onun yaşadığı devirde, özellikle de İç Savaş sonrası yıllarda ortaya çıkan eşitsizlikle, ancak Wall Street’e ve varlıklılara öncelik tanıyan ekonomik ve sosyal politikalar sonucu yakın zamanda ortaya çıkan günümüzdeki eşitsizlik boy ölçüşecebilecektir). Ama Whitman’ın eleştirisi, ekonomik adaletsizlikten ziyade, para aşkının ister zengin ister fakir olsun herkes üzerinde yarattığı zararlı etkiye yöneliktir. Herkes (hem zenginler hem de fakirler) etrafta sırf fiyat etiketleri ve alım satım değerleri gördüğünden dolayı, hiç kimse dünyanın şölenine, hazlarına erişemez. Whitman, zombi filmlerini anımsatan bir yaşayan ölüler kenti sahnesi yansıtır bize, herkesin “gözlerini para hırsı bürümüştür” (“gözlerinin üzerinde madenî paralar vardır”) (ölen kimselerin gözlerinin üzerine gözleri kapalı tutmak için madenî para konulur; fakat görünüşe bakılırsa bu yaşayan ölülerin bizzat gözleri madenî paradır, gözlerinin yerinde madenî paralar vardır). Para hırsının ortaya çıkardığı, yaşarken ölüm halidir; bir yanda, beyinlerini “kaşıklayarak” (“kaşık kaşık yiyerek”) açgözlülüklerini besleyen ve kullanabileceklerinden çok daha fazlasını talep eden az sayıda zengin vardır, diğer yanda, onlar yüzünden, çok çalıştıkları halde pek az karşılık elde eden ve hayatları ölü bir rutine dönüşen niceleri. Fakat bu “bir sürü küçük mankende” (“bir sürü adamcıkta”) bile kendini görür şair. Nasıl ki “Kendimin Şarkısı / Benliğimin Şarkısı” için tuttuğu orijinal notlarında “Kölelerin şairiyim ben ve kölelerin efendilerinin,” diye yazmışsa, şimdi hem fakirin hem de zenginin şairi olup, efendi ve köle, zengin ve fakir gibi adaletsiz güç hiyerarşilerinin çılgınlığını herkese ifşa etmektedir. İster zengin ister fakir, ister efendi ister köle olsun, herkesin bir bedeni vardır, arzuları vardır, herkes bu hayatı yaşar; ve şairin “her şeyi yutan dizeleri” (“obur dizeleri”) “[herkesi] yakalar, [onlarla] birlikte akar” (“kendiyle dolup taşar, [herkesi] bulur, teslim alır”).
Böylelikle Whitman bu harikulade bölümü bir haricî biçimler –kitaplar, fotoğraflar, gemiler, evler– kataloğuyla sonlandırır ve onların tümünün yaşayan, nefes alıp veren, bir bedene bürünmüş olan insanlara dair haricî biçimler olduklarını güçlü bir şekilde sezdirir. Bizler şeylere, ürünlere odaklanır, onları üreten canlı bedenleri göz ardı ederiz. Whitman, her ürünün aslında onu yapan yaşamı ve emeği işaret ve ima ettiğini hatırlatır. Sıkı sık göstergelere, nesnelere, temsillere odaklanırız, onlara anlam kazandıran hayatın ta kendisi yerine. Önümüzde dönüp hakiki ve halihazırda olana bakmak yerine, yukarılara ve uzaklara döner, gökyüzüne, geçmişe (“tarihteki azizler ve âlimlere” / “tarihteki bütün azizler ve bilgelere”), soyut olana (“vaazlara, inançlara, ilahiyata / teolojiye”) bakarız. Şair, şiirinin güzel bir şey olmakla ilgilenmediğini; sözcüklerin ardında yatanı (bir bedene bürünmüş olan şairi) ve onların üzerinde yer alanı (bir bedene bürünmüş olan okuru) yakalamakla, birbiriyle “birlikte akan” (“dolup taşan”) bedenlere dair büyülü bir his yaratmakla ilgilendiğini belirtir. Bir yanda şair vardır, diğer yanda “her kim olursak olalım, biz.”

--Ed Folsom