Önsöz

Bu bölüm, Whitman’ın okurdan kendi teklifine yanıt vermesi ve tartışmaya, konuşmaya ve şiiri beraber yaratmaya başlaması için olan talebini içerir. Şairin en güzel dizelerinden bazıları burada geçer; “geçmiş ve şimdi” (“geçmiş ve şimdiki zaman”) bir zamanlar canlı ve duyarlı iken artık boynu bükük ve varlıktan ve yaşamdan yoksun hale gelmiş olan solmuş bitkiler olarak hayal edilir. “Şimdi,” geçmişi ve geleceği durmadan boşaltır ve “diğer katı, geleceği” (“geleceğin bir sonraki kabını”) açar, ki o da mevcudiyetin her daim tezahür eden şimdiki zamanıdır. Whitman, “Kat Kat Kıvrımlardan Açılarak” (Unfolded Out of the Folds) adlı daha sonraki bir şiirinde, her yeni yaşam ve kimlik “kadının kıvrımlarından kat kat açıldığı” için tüm yaşamı bir dizi açılım olarak tahayyül etmiştir. Her an yeni bir doğumdur, söz konusu anda bir bedeni olan herkesin hassas duyuları karşısında kat kat açılan yeni bir Şimdi’nin dünyasıdır.

Whitman’ın kitabını okurken sayfaların “kıvrımlarının” (“kat/kap;” fold) da bilincine varırız. Her sayfayı okuyup bir sonraki sayfa için kıvırdığımızda, yeni anların, yeni fikirlerin, yeni karşılaşmaların ve şiirin yeni bölümlerinin de sürekli kat kat açılımını okuruz. Dolayısıyla Whitman, “Sen, oradaki dinleyici!” (“Hey oradaki, sözlerimi dinleyen, sana söylüyorum!”) diye seslenmekle, bize kitapla olan ilişkimizi hatırlatır. Şu an mürekkep ve kâğıtta vücuda gelen şair âdeta kâğıttan bizimle konuşmakta; biz aşağıya, kitaba bakarken, o da yukarıya, bize bakmaktadır. Sayfanın “yüzüne” bakarken şairin “yüzüne” bakarız. Whitman, şu an karşılaştığımız şairin fiziksel bir insan olarak vücudundan ayrılmış olduğunu ama kitabın sayfalarında vücut bulduğunu bize hatırlatır. Şu an bizler, yani yaşayan okurlar, birer bedene sahibiz ve o sayede, biz olmasak sayfanın üzerinde sessiz mürekkep ve ölü kâğıttan ibaret olacak sözcükleri görür ve duyarız. Bu şiirin son “kıvrımına” (“kat/kap;” fold) doğru ilerlerken, aslında şairin de “sadece bir dakika kalacağını” (“yalnızca bir dakika bekleyeceğini”) anlarız. “Kendimin Şarkısı / Benliğimin Şarkısı”nın gün boyu okunuşunun sonuna gelindiğini ima eden bir başka güzel imgeyle, şair “yaklaşan akşamı içine çeker” (“usulca yanına sokulan akşamı koklar”); akşam geceye dönerken ve kararan hava kırpışan bir mum misali teneffüs edilirken okur da şiirin bitimine yaklaşır. Whitman, “kapının eşiğinde” durup, kendisine katılabilecek kadar yakında olan herkesi beklerken basit ve etkili bir çağrıda bulunur: “Kim yürümek ister benimle?” Hâlâ mümkünken onunla konuşmaya teşvik eder bizi.

Whitman’ın muhtemelen en meşhur dizeleri burada karşımıza çıkar: “Çelişiyor muyum kendimle? / Peki, tamam, çelişiyorum kendimle, / (Genişim ben, çokluklar barındırırım içimde.)” (Çelişiyor muyum kendimle? / Pekâlâ, çelişiyorum kendimle, / (Büyüğüm ben, yığınları taşıyorum içimde.)) Whitman Ralph Waldo Emerson’ın ana düşüncelerini yeniden kalıba dökmektedir: “Budalaca bir tutarlılık küçük zihinlerin ifritidir; küçük devlet adamları, filozoflar ve ruhban da bayılır ona. . . . Şu an ne düşündüğünüzü katı sözlerle dile getirin ve yarın da yarının düşünceleri için aynısını yapın, isterse bugün söylediğiniz her şeyle çelişsin. . . . Büyük olmak yanlış anlaşılmaktır.” Şu âna kadar gördüğümüz üzere, Whitman için benlik (kendi; self) devamlı evrilen, genişleyen bir varlıktır ve yeni deneyimler bir benliğin daha önce inanmış olduğu şeyleri daima genişletecek, sarsacak, altüst edecektir. Çelişkilere vardığımız için minnettar olmayı ve daha dün var olan benliğe “karşı konuşacak” (“çelişmek” demek olan contradict sözcüğünün kökeni bu anlama gelir) kadar açık ve bilinçli olan bir benlik duygusunu geliştirmeyi öğrenmemiz gerekir. “Kendimin Şarkısı / Benliğimin Şarkısı”nın baştan beri ortaya koyduğu üzere, değişmeyen bir benlik güdük kalmış bir kimliktir, etrafımızdaki dopdolu dünyanın dönüştürücü uyarımlarına karşı ölüdür. Söz konusu uyarımlara bu şiirin dönüştürücü sözcükleri de dâhildir.

--Ed Folsom