Önsöz

Bu bölüm dört ünlem ifadesiyle açılır ve şair bir önceki bölümün sonunda kendisini içinde bulduğu aşağılayıcı dilenci konumundan ayağa kalkmasını sağlayacak enerjiyi ve arzuyu birdenbire geri kazanır. Şiirin en kışkırtıcı anlarından birinde, kendisine üç defa çıkışır Whitman: “Yeter! Yeter! Yeter!” Şunu anlar: Evet, dünyadaki ölümü, ıstırabı, hastalığı, acıyı ve sefaleti kabul etmemiz gerekir, ama bazen ne kadar korkunç görünürse görünsün, yaşamın karanlık yanının hikâyenin tamamı olmadığını anlamamız da gerekir. Karşılaştığımız dehşetlerle, tanık olduğumuz acıyla bir süreliğine tutulup kalabiliriz, ama yeniden kendimize gelip geleceğe doğru devam etmemiz şarttır. İç Savaş sırasında ve sonrasında, ulusun 800.000 ölümü hazmedip o kıyımın içinden bir gelecek inşa etmenin yolunu bulmaya ihtiyaç duyduğu, yani kıyımı ülkenin dönüştüğü şeyin tanımı olarak göremeyeceği bir dönemde, Whitman buna bir kez daha ant içecektir.
Bu bölümde kendisini “alışıldık bir hatanın eşiğinde” (“yaygın bir yanlışın kıyısında”) bulur şair. Alay, hakaret, gözyaşı ve darbeleri yaşamın esas anlamı zannetme yanılgısıdır bu. “Kaldığı yerden sürdürebilirim fazladan kalan kısmı” (“Geçiyorum takılıp kaldığım aralığı”) der, kastettiği şudur: Deneyimin en acı yanlarıyla karşılaştığımızda, yaşamın üretken, sevecen, geliştirici yanlarını unuttuğumuzdan dolayı, ötekiler bize meselenin tümü gibi görünebilir. Daha pırıltılı olan yanlar hayatın çoğu ânını oluşturur – her ne kadar, kasvetli zamanlarda, bu daha büyük olan kısım bir süreliğine karanlıkta kalıp kaybolsa da. Şimdi şair, fazlaca uzun bir süre gözlerden uzak kalmış olan bu kısmı geri talep eder. Bunu yaparken de, İsa’nın dirilişi hikâyesini çağrıştırır, hem de çarpıcı bir şekilde seküler bir yolla: Hepimiz bir “çarmıha geriliş ve kanlı taç giyme töreni” (“çarmıha geriliş, kanlı taçlanış”) deneyimleriz, hepimiz bir çarmıh taşır, dikenli taç takarız ve Whitman’ın bu şiirde bize öğrettiği üzere hepimizin başkalarının ıstırap ve acısını üstlenmeyi öğrenmesi gerekir. Dahası, hepimizin dirilebilmesi gerekir – yaralarını iyileştirmesi, ayağa kalkarak kapsamlı bir demokrasiyi inşa işine girişmesi. Whitman’ın bu bölüm için olan notları, şairin kendini Amerikalı bir İsa ile özdeşleştirmesini aşikâr kılar: “Boşuna çakıldı çiviler ellerime, / Hatırlıyorum çarmıha gerilişimi, kanlı taçlanışımı / . . . . Hayattayım New York’ta, San Francisco’da, / Yeniden arşınlıyorum caddeleri iki bin yıldan sonra.” Amerikan tarihi kanlı katliamlarla ve kayıplarla doludur belki ama kaybı hazmedip yepyeni bir gayeyle ayağa kalkmak ve geçmişin fedakârlıklarına layık olabilecek bir geleceği diriltmek adına ülkenin kendi kabiliyetlerine bel bağlaması gerekir. Tek bir dirilişe değil, dirilişin ve ölümden doğan yaşamın sonsuz olanağına inanan bir ulus olmamız gerekir: New York’tan San Francisco’ya, demokratik İsa’lardan oluşan bir ulus.
Dolayısıyla şair artık hazırdır “toplu halde ilerlemeye, yüce güçle tazelenmiş olarak, ortalama bitimsiz bir tören alayının gücüyle” (“üstün güçle donanıp ilerlemeye akın akın, sonu gelmez bir geçit resminin sıradan bir üyesi olarak”). Başkalarına kıyasla daha arınmış olma ya da Tanrı’ya daha yakın olma anlamında ilâhi bir figür değildir. Demokrasinin doğasına göre hepimiz Tanrı’ya eşit derecede yakınızdır, çünkü sürüp giden bir demokratik gelişimin parçaları olarak her fertteki tanrısallığı tanır, onun alelâdeliği ve bitimsizliğiyle geleceğe yürürüz: “Ülkenin içlerine doğru, kıyılara doğru gideriz, bütün sınırları aşarız” (“Yürürüz kıyılara, yürürüz içlere, tüm sınırları aşarız”). Kaçınılmaz yazgının (manifest destiny) tedirgin edici çağrısıdır bu; tarihin ölüm ve yenilgisinden ayağa kalkıp, henüz keşfedilmemiş topraklarda beraberce bir gelecek kurmak için herkese yönelik bir çağrıdır. Böylece hepimize, bütün “talebelerine” (eleves) seslenir şair (burada kullandığı Fransızca sözcükle belki de 1848 Fransız Devrimi sırasında ayaklanarak antidemokratik güçlerin alaşağı edilmesine katkı sağlayan öğrencileri selamlamaktadır), bizi şiirsel yolculuğunda ona eşlik etmeye ve her şeyden önemlisi, ilerlerken, “şerhlerimize, sorgularımıza devam etmeye” (“yorumlamayı, sorgulamayı bir an bile bırakmamaya”) çağırır.

--Ed Folsom